Globaal gesproken kunnen de volgende groepen worden onderscheiden:
Wat is de oorzaak van psoriasis?
Bij psoriasis is de celdeling in de opperhuid versneld en zijn er ontstekingsverschijnselen in de huid. De ontstekingsreactie bij psoriasis is het gevolg van het activeren van een bepaald type wittebloedcel (T-cel). De precieze oorzaak is niet bekend, maar erfelijkheid speelt wel een belangrijke rol. Bij mensen met deze aanleg kunnen diverse factoren psoriasis doen ontstaan. Voorbeelden hiervan zijn beschadiging van de huid (zoals herhaaldelijk over de huid schuren), keelontstekingen of door een geneesmiddel. Meestal is er geen duidelijke verklaring te vinden. Ieder mens beschikt over een afweersysteem van witte bloedcellen en stoffen die zij maken waarmee ziekteverwekkers (onder andere bacteriën en virussen) kunnen worden opgespoord en bestreden.
Bij psoriasis lijkt het erop dat een bepaalde afweercel, de T-cel (een bijzondere soort witte bloedcel) zijn werk niet meer goed doet, waardoor de afweer zich tegen eigen huidcellen richt. Het afweersysteem 'vergist' zich dus en ziet de eigen cellen als vijandelijke indringers en valt deze aan met als gevolg dat de huidcellen zich sneller gaan delen. Dat wordt een auto-immuunziekte of ‘zelf-afweerziekte’ genoemd. Andere voorbeelden van auto-immuunziekten zijn onder andere reumatoïde artritis, multiple sclerose en de ziekte van Crohn. De lymfocyten produceren stofjes, signaal-eiwitten of cytokinen genaamd, die allerlei effecten hebben: ze verwijden de bloedvaten waardoor de huid rood wordt. Ze veroorzaken een versnelde celdeling van de huidcellen waardoor de huid dikker wordt en gaat schilferen.
Wie kan psoriasis krijgen?
Psoriasis komt in sommige families betrekkelijk vaak voor. Dat wijst op erfelijke aanleg. Dat psoriasis deels een erfelijke ziekte is staat vast. Psoriasis komt vaak voor bij circa 2 tot 3% van de Nederlandse bevolking. In landen met een zonnig klimaat komt het minder vaak voor. Mannen en vrouwen krijgen het even vaak. Wanneer een van de ouders psoriasis heeft, is de kans voor een kind om ook psoriasis te krijgen 15%. Hebben deze ouders al een kind met psoriasis dan is de kans op een volgend kind met psoriasis iets groter. Wanneer beide ouders psoriasis hebben, is de kans 50%.
Psoriasis kan op elke leeftijd ontstaan maar meestal begint het tussen het 20e en 30e levensjaar. Soms pas na het 50e levensjaar. Bij mensen die psoriasis op jonge leeftijd krijgen verloopt de ziekte vaak ernstiger.
Waardoor kan psoriasis worden uitgelokt?
Hoe psoriasis zich ontwikkelt, is niet te voorspellen. Bij de meeste mensen gaat het op en neer. Dat verschilt van persoon tot persoon. Ook als de plekken verdwijnen, trekken ze bijna nooit voorgoed weg. De oorzaak van psoriasis ligt immers in een verstoorde werking van het afweersysteem, die niet kan worden hersteld. Daardoor is het een chronische aandoening. Er zijn mensen met lichte psoriasis die nooit meer last hebben dan een enkel schilferend plekje op hun ellebogen of knieën, maar men kan ook vele jeukende plekken hebben, verspreid over het hele lichaam. De ernst hangt ook af van welke vorm psoriasis waar men last van heeft. Zo zal een aanval van psoriasis guttata vaak vanzelf genezen.
Daarnaast zijn er allerlei factoren die het beloop kunnen beïnvloeden, zoals een infectie, een periode met stress, het gebruik van medicijnen of de winterperiode. Bij de een heeft alcohol een ongunstige invloed op psoriasis, bij de ander gebeurt dat door roken. Het stoppen met roken kan de psoriasis dan verbeteren. Bij vrouwen met psoriasis kunnen de klachten tijdens en na een zwangerschap ook veranderen. Bij de een nemen de klachten af, bij de ander verergeren ze.
Hoe wordt een keuze gemaakt voor een behandeling?
Wat kunt u zelf nog doen?